ค่ำคืนวันจันทร์ที่ผ่านมา มีข่าวสะเทือนวงการเทคโนโลยีอีกครั้ง เมื่อสองผู้ก่อตั้งของ Instagram ประกาศลาออก? จากข่าวลือหนาหูที่บอกว่า มาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก เข้ามามีส่วนพัวพันกับเหตุการณ์ครั้งนี้ด้วย การลาออกไม่เพียงแต่จะสร้างผลกระทบทางภาพลักษณ์โดยรวมของ Instagram ให้ดูแย่ลง แต่ยังทำลายกำแพงบางๆ ที่กั้นระหว่าง Facebook กับ Instagram ที่เราทุกคนหลงใหลชื่นชอบอีกด้วย เพราะมันจะไม่ใช่ Instagram ที่เป็นบริษัทลูกของ Facebook อีกต่อไป ไอเดียและการบริหารงานต่างๆ ก็จะมาจาก Facebook ทั้งหมด โดย อดัม มอสเซรี หนึ่งในลูกหม้อที่เติบโตมากับ Facebook จะเข้ามากุมบังเหียนของ Instagram ต่อจากนี้
ตอนที่ Facebook ทุบกระปุกหมูออมสินแล้วนับเศษเหรียญจำนวน 1 พันล้านดอลล่าร์สหรัฐ (ประมาณ 33,000 ล้านบาท) เพื่อซื้อ Instagram ในปี 2012 มาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก ได้พูดกับเควิน ซีสตรอม และเควิน ครีเกอร์ ผู้ก่อตั้ง Instagram ว่าแอปพลิเคชั่นของพวกเขาจะสามารถพัฒนาต่อไปได้อย่างอิสระ แต่ก็อย่างที่เขาว่ากัน ลิ้นไม่มีกระดูก ในจังหวะนั้นมันอาจจะเป็นความต้องการของมาร์ก ซักเคอร์เบิร์กจริงๆ แต่เมื่อสถานการณ์ของ Facebook เปลี่ยนไป ตอนนี้ที่หลายคนเบือนหน้าหนีออกจากโซเชียลมีเดียแห่งนี้ คำพูดกึ่งสัญญาในตอนนั้นกลายเป็นเพียงคำพูดโกหกปลอบประโลมใจที่ไม่สามารถนำมาอ้างอิงเพื่อผลประโยชน์ได้เลย
หลังจากที่ The New York Times ตีแผ่ข่าวการลาออกของ เควิน ซีสตรอม และเควิน ครีเกอร์ ประเด็นเลยมุ่งไปที่ความสัมพันธ์อันร้าวฉานของพวกเขากับมาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก มีรายงานเกี่ยวกับการขัดแย้งในแนวคิดและไอเดียของการพัฒนาแอปพลิเคชั่นในช่วงที่ผ่านมา ทั้งเรื่องการแชร์โพสต์ระหว่าง Facebook กับ Instagram เทคนิคในการขยายฐานผู้ใช้งานของ Instagram และการเข้ามามีส่วนร่วมของมาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก ในบริษัทที่มากขึ้นเรื่อยๆ รายงานอีกแห่งบอกว่า Facebook พยายามจะขยายฐานผู้ใช้งานของตัวเองโดยใช้ Instagram เป็นสะพานเชื่อมโดยสนใจเพียงการเติบโตของธุรกิจหลักเพียงเท่านั้น ซึ่งถ้าเป็นข่าวจริงก็ไม่แปลกใจที่ผู้ก่อตั้งแอปพลิเคชั่นโซเชียลมีเดียแชร์รูปภาพที่โด่งดังจะรู้สึกว่าโดนแทงข้างหลังทะลุถึงหัวใจพอสมควร
Instagram เป็นบริษัทลูกของ Facebook ที่มีจำนวนผู้ใช้งานสูงเป็นอันดับ 4 โดยเมื่อปีก่อนผู้บริหารของบริษัท WhatsApp ที่โตเป็นอันดับสองในกลุ่มบริษัทลูกก็ลาออกเช่นเดียวกัน โดยหนีไม่พ้นเรื่องของความขัดแย้งกับมาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก ซึ่งก็อาจจะไม่เหมือนกันทั้งหมดเสียทีเดียว แต่ก็เป็นวิสัยทัศน์ในการทำงานที่ไม่ตรงกันอีกนั่นแหละ เพราะอย่างแรกเลย WhatsApp ให้ความสำคัญเรื่องข้อมูลส่วนตัวของยูสเซอร์ของพวกเขาตั้งแต่แรก ในตอนที่ผู้ก่อตั้งบริษัทลาออกเมื่อช่วงกลางปีก่อนก็มีรายงานว่า Facebook นั้นไม่ใส่ใจในเรื่องนี้มากพอและจ้องแต่จะขายโฆษณาจากการใช้ข้อมูลเหล่านี้เพียงอย่างเดียว (แต่ก็อาจจะต้องเข้าใจว่า Facebook ควักเงินซื้อ WhatsApp ไปกว่า 20,000 ล้านเหรียญสหรัฐเลยทีเดียว)
สิ่งที่กำลังเกิดขึ้นย้อนแย้งกับภาพที่มาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก พยายามแสดงให้เห็นในช่วงเวลาแห่งความวุ่นวายที่ผ่านมา ในเดือนพฤศจิกายนปีที่แล้วเขาประกาศกับผู้ถือหุ้นว่าตอนนี้พวกเขาได้ทุ่มเงินลงทุนเพื่อพัฒนาด้านความปลอดภัยให้สูงมากขึ้น และอาจจะมีผลกระทบกับผลกำไรของบริษัทในช่วงนี้ ต่อมาในเดือนมีนาคมเขาบอกว่าตอนนี้ไม่ได้สนใจเกี่ยวกับเรื่องการเติบโตของบริษัทเลย และปรับกลไกการทำงานของ Facebook เพื่อให้เวลาของผู้ที่มาใช้งานบนแอปพลิเคชั่นเป็น “Time Well Spent” และปรับความสำคัญของเพจให้ลดลงและให้เห็นโพสต์ของเพื่อนมากยิ่งขึ้น
และผลกระทบของมันก็กำลังชัดเจนมากขึ้นเรื่อยๆ เพราะการเติบโตของจำนวนผู้ใช้งานนั้นเริ่มช้าลงสำหรับโซเชียลมีเดียอายุ 14 ปีแห่งนี้ (แม้อย่างนั้นก็ตามจำนวนสมาชิกของพวกเขาก็มีมากกว่า 2.23 พันล้านคนเข้าไปแล้ว) ในเดือนกรกฎาคมที่ผ่านมาเป็นครั้งแรกที่มูลค่าหุ้นของบริษัทนั้นได้รับผลกระทบจากการประกาศตัวเลขการเติบโตของจำนวนผู้ใช้งานที่ไม่ได้เป็นไปตามความคาดหวังของตลาด และหุ้นก็ยังร่วงต่อมาเรื่อยๆ จนถึงตอนนี้ โดยสูญเสียมูลค่าไปกว่า 1.2 แสนล้านเหรียญเลยทีเดียว
หลังจากการประกาศตัวเลขตอนนั้น ผู้บริหารของ Facebook ได้พูดถึงเรื่องการเติบโตของ Instagram ที่ตอนนี้กำลังสร้างผลตอบแทนได้อย่างคุ้มค่าทั้งทางด้านจำนวนผู้ใช้งานและรายได้ ตอนนี้มีคนใช้ที่แอ็กทีฟมากกว่า 1 พันล้านคน กว่า 40% ใช้งานฟีเจอร์การแชร์สตอรี่และมีบริษัทโฆษณาที่ใช้งานกว่า 2 ล้านแห่ง พอเห็นตัวเลขแบบนี้ก็ไม่แปลกใจว่าทำไม Facebook ถึงเริ่มเห็นความสำคัญของแอปพลิเคชั่นแชร์รูปภาพ และพยายามเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของเค้กชิ้นนี้
อย่างแรกเลยคือการพยายามให้ผู้ใช้งาน Instagram โดยลิงค์บัญชีของพวกเขากับ Facebook ในตอนนั้นมาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก พยายามบอกว่าความสำเร็จของ Instagram ส่วนหนึ่งมาจาก Facebook ที่ทำให้จำนวนผู้ใช้งานเติบโตขึ้นเกือบสองเท่าตัวอย่างรวดเร็ว เร็วกว่าที่ Instagram จะเติบโตด้วยตนเอง แต่นั้นดูเหมือนว่าจะเป็นเพียงการเข้าข้างตัวเองเสียมากกว่าความจริงที่เกิดขึ้น
เหตุการณ์ลาออกของผู้ก่อตั้ง Instagram ครั้งนี้เป็นการแสดงจุดยืนของพวกเขาอย่างชัดเจนว่าไม่เห็นด้วยกับกลยุทธ์ของ Facebook ที่มองความสำเร็จจากแค่ตัวเลขของผู้ใช้งานเพียงอย่างเดียว และแน่นอนว่าไม่เห็นด้วยกับมาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก เหมือนตอนที่ผู้ก่อตั้ง WhatsApp ลาออกนั่นแหละ เขายอมทิ้งเงินกว่า 1.3 พันล้านเหรียญของมูลค่าหุ้นเพื่อออกจากตรงนั้นมาก่อนสัญญาที่วางเอาไว้ ซึ่งในช่วงเดือนมีนาคมที่ข่าวของ Cambridge Analytica กำลังดุเดือดเข้มข้น เราได้เห็นแฮชแท็ก #deletefacebook ที่มีคนพูดถึงอย่างมาก ขนาดเอลอน มัสก์ เจ้าพ่อ Tesla ยังทวีต #deletefacebook ไม่ใช่ #deleteInstagram
“Instagram น่าจะโอเคในความคิดของผม ตราบใดที่พวกเขายังทำงานอย่างเป็นอิสระอยู่”
ในปี 2015 Facebook ได้พูดถึงข้อกำหนดของบริษัทที่เปลี่ยนไปโดยใช้คำว่า “Family of Companies” จากการที่เริ่มมีบริษัทลูกเข้ามาร่วมครอบครัวมากขึ้นเรื่อยๆ แต่ที่น่าสนใจคือข้อความที่เขียนในเรื่องของกฎของความเป็นส่วนตัวว่า
“เราอาจจะแชร์ข้อมูลเกี่ยวกับตัวคุณใน ‘Our Family of Companies’ เพื่อช่วยให้การทำงานนั้นง่ายขึ้น สนับสนุนกัน และช่วยเกื้อหนุนและพัฒนาบริการของพวกเรา”
แต่ข้อมูลอะไรล่ะที่พวกเขาแชร์กัน? ไม่มีใครรู้นอกจากมาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก โดยต่อจากนี้เราจะได้เห็นกันแล้วว่า Instagram ในรูปแบบของ Facebook จริงๆ จะเป็นอย่างไร พวกเขาจะใช้แอปพลิเคชั่นแชร์รูปที่ไม่เคยมีพิษมีภัยมาช่วยขยายลูกค้าของตัวเองแบบไหน ที่จริงต้องถามว่าพวกเขาจะทำได้แนบเนียนขนาดไหนมากกว่า
